گواه نمایی در زبان فارسی امروز

Authors

والی رضایی

abstract

این جستار به بررسی گواه نمایی در زبان فارسی معاصر از دیدگاه رده شناسی اختصاص دارد. گواه نمایی مقوله ای دستوری است که نقش آن نشان دادن منبع اطلاع است. در آغاز، این مقولة دستوری و انواع رده شناختی آن معرفی می گردد. با جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مختلف از زبان گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر و همچنین متون کلاسیک به دنبال پاسخ این پرسش بوده ایم که آیا گواه نمایی در این زبان به عنوان یک مقولة دستوری وجود دارد یا خیر. این بررسی نشان می دهد که در زبان فارسی همچون سایر زبان های جهان ساخت های گوناگونی که نقش اصلی آنها بیان گواه نمایی نیست ممکن است بیانگر معنای ثانوی گواه نمایی نیز باشند. زبان شناسان این ها را راهکار گواه نمایی نامیده اند و مهم ترین راهکارهای این چنینی در فارسی معاصر شامل ساخت ماضی نقلی، فعل های ادراکی و شناختی، فعل های اظهاری غیرشخصی، ساخت مجهول، نقل قول و غیره می باشد. در ادامه نشان داده می شود که در زبان فارسی علاوه بر این راهکارها یک نوع گواه نمایی دستوری محدود به زمان گذشته نیز وجود دارد که حاصل دستوری شدن ساخت هایی با نمود کامل است. با ارائة شواهد مختلف همزمانی و درزمانی نشان داده ایم که کارکرد اصلی ساخت های معروف به ماضی نقلی استمراری و ماضی ابعد در فارسی معاصر بیان گواه نمایی غیر دست اول می باشد؛ بنابراین، گواه نمایی دستوری در زبان فارسی شامل یک تمایز دوگانه غیر دست اول در برابر سایر انواع گواه نمایی و محدود به زمان گذشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی گواه نمایی در زبان فارسی : رویکردی رده شناختی

گواه نمایی به شیوه­ی رمزگذاری زبان برای مشخص کردن منبع خبر ونیز عملکرد گوینده به منظور صحیح جلوه دادن سخنش اطلاق می گردد. آیخنوالد[1] (2004) از بررسی ساختهای گواه نما ی حدود 500 زبان دنیا مدلی ارائه داده است که در آن گواه نمایی در زبان ها از منظر ساختاری به دو صورت دستوری شامل وندها و واژه بستهای تصریفی و صورت غیردستوری شامل راهبردهای واژگانی و نحوی می باشد. وی گواه نمایی را از منظر معنایی بطور...

full text

گواه نمایی در خطبه قاصعه

گواه­نمایی، مقوله­ای دستوری است که وظیفۀ آگاهی از منبع اطلاعات را برای پشتیبانی از گزاره بر عهده دارد و شامل دو حوزۀ منبع اطلاعات و تأثیر بر مخاطب است. عناصر دستوری در بیان گواه­نمایی در هر زبان بر اساس امکانات زبانی موجود، متفاوت است. در مواردی که امکان بیان گواه­نمایی در دستور وجود نداشته باشد، عناصر واژگانی در بررسی آن، تحلیل می­شود. در این جستار، مسائل خاص مربوط به این پدیدۀ زبانی در خطبة «...

full text

گواه‌نمایی در زبان فارسی امروز

این جستار به بررسی گواه‌نمایی در زبان فارسی معاصر از دیدگاه رده‌شناسی اختصاص دارد. گواه‌نمایی مقوله‌ای دستوری است که نقش آن نشان دادن منبع اطلاع است. در آغاز، این مقولة دستوری و انواع رده‌شناختی آن معرفی می‌گردد. با جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های مختلف از زبان گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر و همچنین متون کلاسیک به دنبال پاسخ این پرسش بوده‌ایم که آیا گواه‌نمایی در این زبان به عنوان یک مقولة دست...

full text

گواه نمایی در خطبه قاصعه

گواه­نمایی، مقوله­ای دستوری است که وظیفۀ آگاهی از منبع اطلاعات را برای پشتیبانی از گزاره بر عهده دارد و شامل دو حوزۀ منبع اطلاعات و تأثیر بر مخاطب است. عناصر دستوری در بیان گواه­نمایی در هر زبان بر اساس امکانات زبانی موجود، متفاوت است. در مواردی که امکان بیان گواه­نمایی در دستور وجود نداشته باشد، عناصر واژگانی در بررسی آن، تحلیل می­شود. در این جستار، مسائل خاص مربوط به این پدیدۀ زبانی در خطبة «...

full text

انواع «ی» در زبان فارسی امروز

یکی از مباحث مهمی که در دستور زبان فارسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، مبحث چندگونگی «ی» در این زبان است، «یائی» که هم در مقام واژه، هم در مقام تکواژ تأثیر فراوانی بر غنای زبان فارسی دارد اما دستور نویسان فارسی هیچ گاه این مقوله را به طور مشخص و مستقل مطرح نکرده‎اند و غالبا در خلال مباحث دیگر مثل «معرفه و نکره»، یادی هم از «ی» کرده‌اند. پژوهش حاضر که با روش تحلیلی-توصیفی نگاشته شده است، در صدد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشهای زبانی

Publisher: دانشکده ادبیات وعلوم انسانی

ISSN 1026-2288

volume 5

issue 1 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023